Portal zgłosnienawisc.otwarta.org działa od początku roku. To baza zgłoszeń dotyczących mowy nienawiści, terminu zarezerwowanego dla regulowanego przez Kodeks karny (art. 256) "propagowania totalitarnego ustroju państwa i nawoływania do nienawiści na tle narodowościowym, etnicznym, rasowym, wyznaniowym". Nie każde sianie nienawiści, nie wszystkie pogardliwe, odzierające z godności i szacunku wypowiedzi dają podstawę do karania i ścigania (z urzędu) z tego właśnie przepisu.
Jeśli nienawistny komentarz spełnia znamiona przestępstwa, może grozić za taką działalność nawet dwa lata więzienia.
Mamy pełne ręce roboty
Informacje na temat mowy nienawiści może wysłać do portalu każdy, kto się na nią natknie w sieci, w prasie, w przestrzeni publicznej (np. napisy na murze). W pierwszych miesiącach działalności strony większość zgłoszeń dotyczyła nawoływania do nienawiści i przemocy wobec Żydów, Romów, homoseksualistów. Ale odkąd na sile przybrały emocje związane z przyjęciem uchodźców i Polska stoi przed decyzją, w jakiej skali pomoże uciekającym, zgłoszenia przychodzące na portal dotyczą niemal wyłącznie mowy nienawiści skupionej wokół tego tematu.
Osoby, które przyjmują zgłoszenia, opowiadają, że mają ręce pełne roboty. Czytają dziesiątki powiadomień, które codziennie spływają na portal i kwalifikują je - sprawdzają, czy wpisy są łamaniem prawa, a jeśli tak, zawiadamiają prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu. Informacje przysyłają im ludzie, którzy natykają się na rasistowskie i wzywające do przemocy wpisy na forach internetowych, w komentarzach pod artykułami, na Facebooku.
Najgorzej jest na południu Polski
Lektura zgłoszeń jest wstrząsająca. To kilkadziesiąt stron cytatów z groźbami kierowanymi pod adresem muzułmanów, uchodźców, osób gotowych im pomóc. Pod ich adresem kierowane są groźby: "potraktowania napalmem", "rozgrzewać piece", "do gazu!". Zdarzają się jednak też ataki wobec Polaków czy katolików, które też są kwalifikowane jako mowa nienawiści i dyskryminacja ze względu na przynależność narodową czy religijną, np. umieszczony na forum internetowym wpis: "Zamknąć ryje, wy polskie świnie!!! Jesteście podludźmi bez własnej kultury!!" Takich zgłoszeń jest jednak zdecydowanie mniej.
Najwięcej incydentów pochodzi z południa Polski (Katowice, Kraków), Warszawy i Łodzi. Do tej pory wpłynęło ponad 600 zgłoszeń, w tym 323 zostało uznanych za przestępstwa. Na stronie internetowej jest też dostępny poradnik, co zrobić, gdy zetkniemy się z mową nienawiści oraz wzór zawiadomienia, jaki można złożyć samodzielnie do prokuratury w przypadku zetknięcia się z wpisami nawołującymi do nienawiści.
